9 / 17
11
Na kolejnych stronicach w przedstawianiu scen ilustrujących Pismo Święte zacho-
wano następujący porządek. Po tytule epizodu przywoływany jest dotyczący go tekst
biblijny, omówiony w skrócie i uzupełniony odpowiednimi fragmentami Pisma
(np. Rdz 3,23-24 = Księga Rodzaju, rozdział 3, wersety od 23 do 24). W polskim
przekładzie te oryginalne ustępy są cytowane za VwydaniemBiblii Tysiąclecia. Dalej
podany jest ogólny komentarz do obrazu wraz z bliżej scharakteryzowanymi jego
wybranymi elementami; każdy detal ma swój numer, któremu odpowiada stosowna
refleksja. Dodatkowo, oprócz głównej pracy, zamieszczane bywają niekiedy inne
dzieła odnoszące się do tej samej sceny, aby je ze sobą porównać i pokazać różnice
w ujęciu prezentowanej tematyki biblijnej zależnie od kraju, epoki lub wyobraźni
twórczej artysty, który je namalował.
Przedmowa
(od gr.
εύαγγέλιον
– dobra nowina) Mateusza, Marka, Łukasza i Jana, którzy opisują
ziemskie życie i czyny Jezusa od Jego narodzenia z Maryi Dziewicy do wniebo-
wstąpienia po ukrzyżowaniu. Następny tom to zredagowane przez Łukasza Dzieje
Apostolskie, przedstawiające trudne początki chrześcijaństwa po śmierci Mistrza
z Nazaretu. Trzeci tom stanowią pisma dydaktyczne, czyli Listy, w dwóch trzecich
autorstwa Pawła, a w jednej trzeciej Piotra, Jakuba, Jana i Judy; pierwsi chrześci-
janie znajdowali w nich stałe, nienaruszalne wytyczne dla swego postępowania.
Wyjątkowy jest ostatni tom Nowego Testamentu (i jednocześnie całej Biblii) –
Księga Apokalipsy (gr.
Αποκάλυψις
– objawienie) – ukazujący nadzwyczajną wizję
św. Jana, którą starszy już apostoł miał na wyspie Patmos.
Odyseja w czasie i przestrzeni
W układaniu planu tej długiej podróży w obrazach przez różne krainy oraz
tysiąclecia wybrano wniniejszymalbumie pięćdziesiąt scen. Razemdają one pewną
całościową wizję przebogatej tematyki biblijnej. Po dokonaniu ich wyboru prze-
prowadzono kolejną selekcję w jeszcze obszerniejszymmateriale ikonograficznym,
tj. w malarstwie okresu od średniowiecza do XX w., ilustrującym owe epizody.
Mimo wielu wysiłków zmierzających do zróżnicowania nazwisk i krajów ich auto-
rów (od rzymskich fresków z XII w. po Marca Chagalla, zmarłego w 1985 r.) nie
dało się uniknąć pewnej dysproporcji na korzyść włoskiego renesansu, co zresztą
nie powinno dziwić. Wkażdym bądź razie głównym celem tego postępowania było
ukazanie dokonywanej przez artystów recepcji biblijnego dyskursu – wiernej, choć
w miarę upływu wieków zawsze nowej i charakterystycznej dla danej epoki.
Wskazówka dla czytelnika