9 / 21
Anemia to schorzenie polegające na obniże-
niu ilości hemoglobiny – białka zawartego
w czerwonych krwinkach, które dostarcza
tlen do wszystkich tkanek
MECHANIZMY
Przyczyny anemii mogą być różne: utrata krwi, niedobory
żywieniowe, zmniejszona produkcja czerwonych krwinek
lub ich większe niszczenie. Wszystkie te czynniki mają
związek z
erytropoezą
, czyli z procesem namnażania
czer-
wonych krwinek
Proces erytropoezy jest regulowany za pomocą hormonu
zwanego
erytropoetyną
, którego wytwarzanie jest uzależ-
nione od poziomu tlenu w tkankach
Jeżeli pewne komórki nerki zarejestrują niedobór tlenu
we krwi, wtedy stymulują one wydzielanie erytropoetyny,
która z kolei pobudza szpik kostny do produkcji nowych
czerwonych krwinek
(a zatem hemoglobiny)
Do produkcji czerwonych krwinek i hemoglobiny niezbęd-
ne są żelazo, witamina B12 i kwas foliowy
Jakiekolwiek zachwianie równowagi na którymś z etapów
tego procesu regulacyjnego może spowodować anemię
WYTWARZANIE CZERWONYCH KRWINEK
NERKA
rejestruje spadek pozio-
mu tlenu we krwi i produ-
kuje erytropoetynę
ERYTROPOETYNA
stymuluje szpik
do produkcji
czerwonych
krwinek
SZPIK KOSTNY
produkuje nowe
krwinki czerwone
KRWINKI CZERWONE
wzrastają we krwi
i regulują system
3
4
1
2
Czerwone krwinki
za pomocą hemo-
globiny przenoszą
tlen do reszty ciała
DWUTLENEK
WĘGLA
Czerwone krwinki
pobierają tlen z płuc,
a oddają dwutlenek
węgla
TLEN
NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCE RODZAJE ANEMII
Anemia syderopeniczna
Spowodowana jest niedoborem żelaza.
Ilość krwinek czerwonych spada, są one mniejsze
i jaśniejsze
Anemia zdrowych nosicieli beta-talasemii
Krwinki czerwone są mniejsze, jaśniejsze i zniekształ-
cone, liczniejsze niż normalnie
Anemia chorób przewlekłych
Związana jest z występowaniem długotrwałych chorób zapal-
nych oraz nowotworów.
Krwinki czerwone mają normalną wielkość i kolor
Anemia wieku starczego
Może być spowodowana różnymi czynnikami, takimi jak niedobory żywieniowe,
utrata krwi, przewlekłe zapalenia, niewydolność nerek.
Wielkość i kolor krwinek czerwonych mogą być
różne w zależności od przyczyny
Anemia z niedoboru witamin
Związana jest z niedoborem witaminy B12 i/lub kwasu foliowego, co może
wynikać z niedoborów żywieniowych lub z trudności z wchłanianiem.
Krwinki czerwone są powiększone, ich kolor jest prawidłowy
LICZBY
W stosunku do
wszystkich przy-
padków anemii tyle
wynika z
niedoboru
żelaza
Częstotliwość
występowania
anemii
u osób
powyżej
65. roku życia
Przypadki anemii
syderopenicznej
skutecznie leczonej
żelazem
Każdy rodzaj anemii objawia się zazwy-
czaj kilkoma symptomami, które są miej
lub bardziej zauważalne
OBJAWY
OSŁABIONE WŁOSY ZE SKŁONNOŚCIĄ
DOWYPADANIA
BLADOŚĆ SKÓRY I BŁON
ŚLUZOWYCH
ZAJADY
W KĄCIKACH UST
ZADYSZKA PODCZASWYSIŁKU
UCZUCIE ZMĘCZENIA
I OSŁABIENIA
KOŁATANIE SERCA
SUCHA SKÓRA
OSŁABIONE PAZNOKCIE
* Na
czerwono
objawy
typowe dla anemii
z niedoboru żelaza
DIAGNOZA ANEMII Z NIEDOBORU ŻELAZA
LECZENIE ANEMII SYDEROPENICZNEJ
PORADY ŻYWIENIOWE
Badanie krwi
Jeżeli występuje anemia z nie-
doboru żelaza:
1) krwinki czerwone są mniejsze
i jaśniejsze
2) stężenie hemoglobiny, żelaza
i ferrytyna są obniżone
3) transferyna jest w normie lub obniżona
Inne badania
Do stwierdzenia przyczyn anemii mogą być
niezbędne inne badania, np. badanie
na obecność przeciwciał przeciw
transglutaminazie, endoskopia przewodu
pokarmowego czy badanie na obecność
krwi utajonej w kale
Pokrycie niedoboru
żelaza za pomocą diety,
a jeśli to konieczne,
także za pomocą
preparatów żelaza
Przede wszystkim nale-
ży więc
wyeliminować
przyczyny anemii
W produktach spożywczych żelazo
obecne jest pod dwoma postaciami:
żelaza organicznego (żelazo hemowe)
i żelaza nieorganicznego (żelazo
niehemowe)
Żelazo
hemowe
, niezbędne przy wytwa-
rzaniu krwinek czerwonych, znajduje
się w czerwonymmięsie, a wmniejszych
ilościach także w rybach, białymmięsie
czy jajach – to żelazo jest najlepiej przy-
swajane przez nasz organizm
Ż
elazo niehemowe
występuje w pro-
duktach zbożowych oraz w warzywach,
jednak jest ono wchłaniane w mniej-
szych ilościach
Najlepszym sposobem na przyswajanie
żelaza pochodzącego z roślin jest łącze-
nie spożywanych warzyw z produktami
bogatymi w
witaminę C
, np. cytrusami,
papryką, pomidorami, kiwi
70%
10%
90%
CO TO JEST