Jedność

JAK BARDZO NIEBEZPIECZNY

JEST TĘTNIAK MÓZGU?

UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY

TĘTNIAK MÓZGU

Edoardo Boccardi

– kierownik neuroradiologii w Szpitalu Niguarda w Mediolanie

ętniak mózgu nie jest, jak myśli wielu, bombą

zegarową, która może wybuchnąć w każdym

momencie. Jest raczej pasażerem na gapę,

który w większości przypadków nie daje żad-

nego znaku swojej obecności przez całe nasze

życie. Niewielkie, krótkotrwałe tętniaki są

czymś bardzo powszechnym w całej popula-

cji i gdyby wszystkich ludzi poddać badaniu,

jedna osoba na 10–15 miałaby pozytywny wynik. Ryzyko

pęknięcia tego typu poszerzeń w tętnicach mózgowych

jest bardzo małe: szacuje się, że każdego roku, jeśli chodzi

o tętniaki niewielkich rozmiarów (czyli te najczęściej wy-

stępujące), do pęknięcia dochodzi w rzadziej niż w jednym

przypadku na tysiąc. Wprawdzie nawet

połowa z nich może mieć tragiczne skut-

ki, ale ryzyko wystąpienia takiego dra-

matycznego zdarzenia jest w zasadzie

nie większe niż możliwość zaistnienia

jakiegokolwiek innego zagrożenia, które

potencjalnie może nas spotkać każdego

dnia. W przypadku tętniaków o średnicy

powyżej 1 cm niebezpieczeństwo pęknięcia wzrasta, ale

jest ono i tak relatywnie niskie.

Co się dzieje w przypadku pęknięcia tętniaka

mózgu?

Sytuacja ta w ponad 90% przypadków powoduje krwo-

tok podpajęczynówkowy, czyli wylew krwi do przestrzeni

między oponami – wyjaśnia Edoardo Boccardi, kierownik

neuroradiologii w Szpitalu Niguarda w Mediolanie.

Jakie są objawy pęknięcia?

Bardzo ostry ból głowy, jakby ktoś nas uderzył w kark,

zazwyczaj opisywany jako najsilniejszy ból w życiu. Poza

tym sztywność karku, mdłości i wymioty, utrata przy-

tomności. Są to typowe objawy krwotoku podpajęczy-

nówkowego, który ma liczne skutki uboczne dla naszego

mózgu. Oprócz szkód wyrządzonych na poziomie tkanek

nerwowych krwotok może doprowadzić do dwóch bardzo

niebezpiecznych zjawisk: skurczy naczyniowych i wodo-

głowia. Ryzyko niebezpiecznych skurczy naczyniowych,

które powodują obniżenie napływu krwi do mózgu, trwa

przez dwa tygodnie od momentu pęknięcia tętniaka. To

właśnie z tego powodu zawsze należy odczekać ten czas,

zanim stwierdzi się brak powikłań. Wodogłowie nato-

miast może doprowadzić do niebezpiecznego wzrostu

ciśnienia śródczaszkowego, a więc wymagać drenażu za

pomocą cewnika w celu ustabilizowania sytuacji.

Co można zrobić, jeśli podejrzewa się pęknięcie?

Jeżeli do szpitala trafi pacjent, u którego podejrzewa się

pęknięcie tętniaka, wykonuje się tomografię komputero-

wą, która ma potwierdzić wystąpienie krwotoku podpa-

jęczynówkowego. Jeśli doszło do krwotoku, wprowadza

się kontrast (angio-TK), aby zlokalizować poszerzenie.

Następnie zabezpiecza się tętniaka za pomocą tradycyj-

nej otwartej operacji neurochirurgicznej lub – coraz czę-

ściej – za pomocą metody przeznaczyniowej. Zabiegi te za-

sadniczo mają wykluczyć tętniaka z krążenia tętniczego

i pozwalają uniknąć krwawień, ale mogą być brane pod

uwagę także w przypadku tętniaków, które jeszcze nie pę-

kły, szczególnie jeśli są dużych rozmiarów lub wykazują

zwiększone ryzyko pęknięcia. Są to zabiegi skompliko-

wane, o podwyższonym ryzyku komplikacji wynoszącym

ok. 5%, dlatego przed podjęciem decyzji o operacji należy

się upewnić, że warto podjąć takie ryzyko.

Przy średnicy tętniaka poniżej

jednego centymetra ryzyko

pęknięcia jest niskie

