Jedność

CZYM JEST TĘTNIAK

AORTY BRZUSZNEJ?

UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY

TĘTNIAK AORTY BRZUSZNEJ

Bruno Palmieri

– kierownik Centrum Chirurgii Aorty w Szpitalu Niguarda w Mediolanie

ętniak aorty brzusznej to trwałe nadmierne

poszerzenie aorty brzusznej, które powoduje

osłabienie jej struktury. Pęknięcie aorty jest

przyczyną wielu zgonów – śmiertelność wyno-

si aż 80%, a do większości zgonów dochodzi

jeszcze zanim chory dotrze do szpitala, choć

również w przypadku osób, które zdążą być

operowane w trybie nagłym, śmiertelność jest

wysoka. Natomiast jeżeli uda się zaplanować operację

w trybie zapobiegawczym, śmiertelność znacznie spada.

Jakie są przyczyny tętniaka i jak rozpoznać cho-

robę?

Przyczyny tętniaka aorty brzusznej nie

są do końca znane, wiadomo jednak,

że to schorzenie jest częściej spotykane

u osób cierpiących na miażdżycę – wy-

jaśnia Bruno Palmieri z Centrum Chi-

rurgii Aorty w Szpitalu Niguarda w Me-

diolanie. – Istnieją także choroby zwyrodnieniowe ściany

aorty, jak na przykład zespół Marfana, zespół Ehlersa-

-Danlosa i inne choroby tkanki łącznej, które sprzyjają

powstawaniu tego rodzaju poszerzeń. Niekiedy można

wyczuć w środkowej części brzucha pulsującą masę, ale

w 90% przypadków nie ma żadnych alarmujących obja-

wów, aż do momentu, kiedy tętniak jest już dojrzały. Jego

pęknięcie zapowiadają bóle brzucha oraz zatory tętnic

obwodowych, które są spowodowane odczepianiem się

niewielkich zakrzepów z worka tętniaka. Bardzo silny

ból w dolnej części pleców oraz w środkowej części jamy

brzusznej może być sygnałem, że właśnie dochodzi do

pęknięcia lub że już do niego doszło. W takim przypadku

nie ma czasu do stracenia, należy natychmiast jechać do

szpitala.

Co można zrobić?

Tętniak aorty brzusznej może być poddany leczeniu

opartemu na kontroli ciśnienia i poziomu cholesterolu

oraz badaniach ultrasonograficznych wykonywanych co

6–12 miesięcy, ale tylko w przypadku tętniaka o niewiel-

kich rozmiarach (poniżej 5 cm). W przypadku tętniaka

o dużej średnicy lub szybko powiększającego się niezbęd-

na jest interwencja chirurgiczna, bo tylko tak można

zapobiec jego pęknięciu. Ogólnie rzecz biorąc, ryzyko

pęknięcia jest tym większe, im większy jest sam tętniak,

co jednak nie oznacza, że niewielkie tętniaki nie mogą

pęknąć. Ryzyko pęknięcia tętniaka wielkości 4–5 cm

wynosi około 1%. Obecnie są dostępne dwie technologie

zapobiegawczej korekty tętniaka: tradycyjny zabieg chi-

rurgiczny oraz mniej inwazyjny zabieg przeznaczyniowy.

Obydwa te sposoby dają dobre efekty, zarówno w krót-

kiej, jak i w dłuższej perspektywie. Niemniej jednak ob-

ciążone są dość znaczną śmiertelnością w czasie opera-

cji: od 2 do 5% w przypadku chirurgii otwartej i od 0,7

do 1,5% w przypadku techniki przeznaczyniowej. Przy

wyborze odpowiedniego sposobu należy brać pod uwagę

cechy anatomiczne tętniaka, a także wiek i ogólny stan

zdrowia pacjenta, gdyż na przykład kardiomiopatie lub

niewydolność oddechowa mogą zwiększyć ryzyko związa-

ne z interwencją chirurgiczną.

Poszerzenie dużej tętnicy

obarczone ryzykiem pęknięcia

