Jedność

DLACZEGO PUCHNĄ KOSTKI?

UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY

SPUCHNIĘTE KOSTKI

Raffaele Landolfi

– profesor medycyny wewnętrznej, Uniwersytet Katolicki w Rzymie

czasie upałów często zdarza się, że po

całym dniu mamy lekko spuchnięte

stopy i kostki, zwłaszcza gdy przeby-

waliśmy przez dłuższy czas w pozycji

wyprostowanej. Jeżeli nie udaje nam

się pozbyć tego problemu za pomo-

cą prostych sposobów (np. kładąc się

z uniesionymi stopami lub wykonu-

jąc kilka ćwiczeń), lepiej zwrócić się o poradę do lekarza.

Opuchlizna (obrzęk) powstaje w wyniku nagromadzenia

płynu w przestrzeniach pozakomórkowych tkanki łącz-

nej. Zazwyczaj problem ten oznacza w pierwszym rzędzie,

że naczynia włosowate mają trudności ze skierowaniem

krwi w stronę górnych partii organizmu,

co z kolei powoduje gromadzenie się pły-

nów w okolicach kostek i stóp wskutek

działania siły przyciągania. Przyczyny

takiego stanu rzeczy bywają różne. Może

to być wada krążenia żylnego na pozio-

mie nóg lub żylaki. Obrzęk może być też

sygnałem zakrzepicy żył głębokich, któ-

ra jest typową komplikacją towarzyszącą żylakom. Nie-

rzadko opuchlizna spowodowana jest urazem czy skręce-

niem albo też okazuje się objawem choroby reumatycznej,

zazwyczaj zapalenia stawu, rzadziej artrozy. Poważniej-

szymi przyczynami obrzęku kostek są niewydolność serca

i choroby nerek lub wątroby. Nie brak też przypadków,

w których obrzęk jest efektem ubocznym leków na nadci-

śnienie (np. blokerów kanału wapniowego).

Jak ustalić, co konkretnie jest przyczyną obrzęku?

Jeżeli obrzęk jest niewielki i powstaje pod koniec dnia, na

przykład po wielu godzinach spędzonych na stojąco, praw-

dopodobnie przyczyną są wady krążenia żylnego – tłuma-

czy Raffaele Landolfi, profesor medycyny wewnętrznej

z Uniwersytetu Katolickiego w Rzymie. Jeżeli obrzęk

występuje u osoby w podeszłym wieku i towarzyszy mu

zadyszka, możemy mieć do czynienia z niewydolnością

serca. W tym przypadku pacjent może zauważyć nagły

wzrost wagi, rzędu nawet czterech kilogramów w ciągu

kilku dni; taka sytuacja zawsze powinna wzbudzić naszą

czujność. Obrzęk kostek połączony z obrzękiem powiek

pacjenta może być sygnałem, że osoba ta ma problem

z nerkami, na przykład cierpi na zespół nerczycowy. Jeśli

natomiast mamy do czynienia z zakrzepicą żył głębokich,

obrzękowi, występującemu zazwyczaj tylko na jednej ko-

stce, towarzyszy ból, zmiana koloru skóry i uczucie cięż-

kości. W celu potwierdzenia ewentualnych podejrzeń sto-

suje się USG żył doppler i color-doppler, echokardiografię,

badanie czynności nerek czy wątroby.

Jakie są środki zaradcze?

Jeżeli obrzęk jest lekki i krótkotrwały, raczej nie ma po-

wodów do obaw. Natomiast kontrola lekarska wydaje się

konieczna, jeśli obrzęk kostek jest długotrwały. Leczenie

zależy od przyczyny. Jeśli przyczyną jest problem z krąże-

niem żylnym, można sprawdzić, czy przypadłość zniknie

dzięki ćwiczeniom fizycznym, skarpetom uciskowym lub

w wyniku unoszenia stóp podczas wieczornego odpoczyn-

ku. W przypadku zakrzepicy żył niezbędne jest zastoso-

wanie leków przeciwzakrzepowych. Przy niewydolności

serca należy przede wszystkim sięgnąć po odpowiednie

środki farmakologiczne, natomiast przy kłopotach z ner-

kami czy wątrobą leczy się przede wszystkim pierwotną

przyczynę zaburzeń.

Schorzenie, którego przyczyną

mogą być także problemy

niezwiązane z samymi nogami

