JAKIE SĄ OBJAWY
ZATORU PŁUCNEGO?
UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY
ZATOR PŁUCNY
Sergio Harari
– ordynator Oddziału Pulmonologicznego Szpitala San Giuseppe w Mediolanie
Z
ator płucny często nie zostaje rozpoznany.
Konsekwencje są bardzo poważne: w trzech
przypadkach na dziesięć taka sytuacja koń-
czy się śmiercią. Dlatego też, jeśli zauważy-
my podejrzane objawy, należy natychmiast
szukać pomocy lekarskiej. Zator płucny to
ostra niedrożność jednego lub kilku rozgałę-
zień tętnicy płucnej, spowodowana zazwyczaj
skrzepniętą krwią, zwaną inaczej zakrzepem, który po-
chodzi z innych części organizmu. Razem z zakrzepicą żył
głębokich, spowodowaną obecnością przeszkody w postaci
zakrzepu, który uniemożliwia krążenie krwi w żyłach, za-
tor jest jedną chorobą zwaną żylną chorobą zatorowo-za-
krzepową. W 95% przypadków zator ma
swój początek w zakrzepicy żył głębokich
(w 70% przypadków w żyłach głębokich
kończyn dolnych), a tylko w pozostałych
przypadkach przyczyną jest materiał nie-
zakrzepowy (gaz, płyny czy tłuszcze).
Co powoduje powstawanie zakrze-
pów?
Ogólnie rzecz biorąc, zakrzep powstaje, kiedy występują
zastoje krwi w żyłach – wyjaśnia Sergio Harari, ordyna-
tor Oddziału Pulmonologicznego Szpitala San Giuseppe
w Mediolanie. – Może mieć to miejsce, gdy przez dłuż-
szy czas jesteśmy unieruchomieni, na przykład po zabie-
gach chirurgicznych, w następstwie zawałów, złamań czy
w przypadku osób starszych unieruchomionych w łóżku.
Jednak powstawanie zakrzepów może być też spowodo-
wane skłonnością krwi do krzepnięcia, zjawiskiem typo-
wym przy niektórych chorobach.
Kiedy należy podejrzewać zator płucny?
Powinny nas zaniepokoić objawy nagłe, na przykład kiedy
brakuje nam powietrza, odczuwamy ból w piersiach czy
mamy kaszel z wydzieliną ze śladami krwi lub przyśpie-
szone bicie serca, szczególnie jeśli objawy te pojawiły się
na przykład po dłuższej podróży samolotem lub po zabie-
gu chirurgicznym. W niektórych przypadkach symptomy
mogą być na tyle niewyraźne, że zostaną mylnie odczy-
tane jako zaostrzenie się chronicznego stanu zapalnego
oskrzeli lub zapalenia płuc. Czasem występują też objawy
mniej charakterystyczne, jak szybkie męczenie się, poce-
nie, uczucie niepokoju, obrzęk i ból łydki. Bywa też tak,
że pacjenci skarżą się jedynie na spłycenie oddechu i trud-
ności z oddychaniem.
Jak powinniśmy się zachować?
Aby nie ryzykować, najlepiej natychmiast udać się na
ostry dyżur, gdzie dokładna ocena lekarska i odpowiednie
badania pozwolą zrozumieć, czy objawy świadczą o zato-
rze płucnym. Należy przy tym podkreślić, że nie zawsze
można ustalić, gdzie taki zakrzep ma swoje początki.
Może na przykład pochodzić z nóg, ze splotów hemoro-
idalnych czy z okolic miednicy.
Jak się leczy zator płucny?
Heparyną, lekami trombolitycznymi i przeciwzakrzepo-
wymi doustnymi. Leki trombolityczne stosuje się jedynie
w przypadkach, gdy zator jest duży i zakrzep musi zo-
stać szybko rozpuszczony. Jeżeli zator nie jest poważny,
zazwyczaj podaje się dożylnie w sposób ciągły preparat
heparyny lub do dwóch razy dziennie wstrzykuje się pod-
skórnie heparynę drobnocząsteczkową wraz z doustnym
podaniem warfaryny. Kiedy minie ostre stadium choroby,
zawiesza się podawanie heparyny, natomiast warfarynę
podaje się jeszcze przez okres co najmniej trzech miesięcy,
aby uniknąć nawrotów.
22
Alarmem powinny być takie objawy
jak krótki oddech, przyśpieszone
bicie serca, ból i kaszel